19 Φεβ 2014

Τέσσερις μύθοι για την Εκπαίδευση


Σήμερα θα ασχοληθώ με 4 μύθους που ταλανίζουν την Εκπαίδευση. Ουσιαστικά, τα εκπαιδευτικά συστήματα διέπονται από τόσους μύθους, ώστε θα μπορούσε να γραφτεί κάλλιστα πεντάτομη Μυθολογία. Σιγά-σιγά θα την ξετυλίξουμε όλη τη μυθολογία, μιας και οι μύθοι είναι περισσότεροι και από αυτούς του Αισώπου.
Μύθος Νο1: Η εκπαιδευτική πολιτική χαράζεται από το Κράτος. Λογικό. Όμως λάθος. Το εκπαιδευτικό σύστημα είναι εξετασιοκεντρικό, δηλαδή έχει ως πεμπτουσία τους βαθμούς και τις εξετάσεις. Με τον τρόπο αυτό, κατατάσσει τους μαθητές σε «καλούς» και «κακούς», το οποίο μεταφράζεται σε «επιτυχημένους» και «αποτυχημένους». Τι ακριβώς θεωρείται όμως ως επιτυχία; Μα ο προβιβασμός και η είσοδος στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Ερωτώ ως αφελής: είναι επιτυχημένος ο μαθητής που εισήχθη στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με βαθμό κάτω του 10 από αυτόν που απέτυχε σε άλλη σχολή έχοντας γράψει πάνω από 10; Η απάντηση είναι «ναι». Το όνομα του πρώτου αναγράφεται στη λίστα των επιτυχόντων των εξετάσεων. Αυτό σημαίνει αυτομάτως ότι την επιτυχία δεν την καθορίζει μόνο ο βαθμός αλλά και ο αριθμός των θέσεων που προσφέρονται από κάθε Σχολή. Δηλαδή, πόσους επαγγελματίες του ενός ή του άλλου είδους θέλουμε να βγάλουμε. Δηλαδή (με τη σειρά του) πόσα διαθέσιμα εργατικά χέρια θα υπάρχουν για τις βιομηχανίες και τις τράπεζες. Οι οποίες είναι κρατικές ως προς ένα απειροελάχιστο ποσοστό και ιδιωτικές τα μάλα. Επομένως, αγαπητοί μου, η εκπαιδευτική πολιτική καθορίζεται όχι από το Κράτος, αλλά από τις ανάγκες του Κεφαλαίου. Το Κράτος αναλαμβάνει –με δική του δαπάνη- να τις στελεχώσει, δηλαδή προωθεί τα σχέδια των βιομηχάνων και των τραπεζιτών.
Τι αντιπροτείνουν οι παιδαγωγοί αλλά κανείς δεν δίνει σημασία: Σχολείο και σπουδές που θα δίνουν μόρφωση, όχι έμφαση στην αξιολόγηση και στους βαθμούς, αποσύνδεση του σχολείου από τις εξετάσεις για την τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Μύθος Νο2: Το σχολείο είναι δημοκρατικό. Λάθος. Το σχολείο είναι ένα πλαίσιο όπου λαμβάνουν χώρα παιδαγωγικές, διδακτικές και κοινωνικές διαδικασίες. Η οργάνωση των διαδικασιών αυτών, δηλαδή –ουσιαστικά- του μαθήματος, γίνεται με βάση τους νόμους του Κράτους, οι οποίοι στην περίπτωσή μας ονομάζονται Αναλυτικά Προγράμματα. Αυτά, κοντολογίς, αναφέρουν τι πρέπει να διδαχθεί και με ποιον στόχο. Πάνω στα Προγράμματα αυτά είναι βασισμένη η συγγραφή των σχολικών βιβλίων. Σχολικό βιβλίο που δεν συμβαδίζει με το Αναλυτικό Πρόγραμμα δεν εγκρίνεται από το Υπουργείο. Ωστόσο, τα προγράμματα (κατ’ επέκταση και τα βιβλία) δεν λαμβάνουν υπόψη τους αδύναμους μαθητές, τους μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες, τους μαθητές ΑμεΑ, τους μαθητές με δυσλεξία, τους εξαιρετικούς μαθητές, τους μετανάστες ή όποιον άλλο διαφορετικό. Συντάσσονται με βάση τον μέσο όρο των μαθητών, ο οποίος προκύπτει…. από πουθενά! Καμία έρευνα δεν υπάρχει ή τουλάχιστον καμία έρευνα δεν εμφανίζεται να στηρίζει τη λογική των προγραμμάτων. Απλά, κάποιος, κάπου, αποφασίζει ότι αυτό πρέπει να διδαχθεί και με αυτόν τον βαθμό δυσκολίας. Όλη αυτή η κατάσταση αποκλείει αυτόματα έναν σημαντικό αριθμό μαθητών και κλείνει τα μάτια στη διαφοροποιημένη διδασκαλία και στην αντισταθμιστική αγωγή, αμφότερες διαστάσεις της παιδαγωγικής διαδικασίας με τεράστια προσφορά. Αν σε όλο αυτό προσθέσουμε και την μη στελέχωση των τμημάτων ένταξης ή των ειδικών σχολείων, έχουμε ένα σχολείο απόλυτα για τον μέσο όρο, επομένως όχι ένα σχολείο για όλα τα παιδιά, επομένως όχι ένα σχολείο δημοκρατικό.
Τι αντιπροτείνουν οι παιδαγωγοί αλλά κανείς δεν δίνει σημασία: έγκαιρη στελέχωση των ειδικών τμημάτων, μείωση της ύλης, έμφαση στην παράλληλη στήριξη των μαθητών μέσα στην τάξη από δεύτερο εκπαιδευτικό, ειδικοί επιστήμονες σε κάθε σχολείο, αναλυτικά προγράμματα και σχολικά βιβλία περισσότερο ευέλικτα και διαρκώς αναμορφούμενα.
Μύθος Νο3: Οι τιμωρίες επιτρέπονται αλλά δεν επιβάλλονται. Λάθος μέγα. Οι τιμωρίες απαγορεύονται ρητώς και κατηγορηματικώς στο δημοτικό σχολείο. Δεν συζητάμε για σωματικές ποινές όπου εκεί ο εκπαιδευτικός πάει φυλακή, δεν συζητάμε για «τρίξιμο των δοντιών» του στυλ «θα δεις τι θα σου κάνω» επειδή απλά ο μαθητής ξέρει ότι δεν μπορείς να τον τιμωρήσεις, δεν συζητάμε για αποβολές επειδή στο δημοτικό δεν υπάρχουν λόγω ζητημάτων ασφαλείας των μαθητών, δεν συζητάμε για αντιγραφή π.χ.100 φορές «δεν θα κάνω τον νταή» επειδή απλά απαγορεύεται, δεν μιλάμε για στέρηση διαλειμμάτων επειδή πολύ απλά ένας υπερκινητικός μαθητής μόνο να συνετιστεί δεν θα πετύχουμε με δίωρη αναγκαστική παραμονή. Απομένει, λοιπόν, τι; Μα, να μιλάμε στο παιδί (και να ενημερώνουμε τον γονιό) και να προσπαθούμε να βρούμε τρόπους να επιβληθούμε. Άλλωστε, αυτό οι μαθητές –και δη οι μεγαλύτεροι- το γνωρίζουν. Το «δεν μπορείς να μου κάνεις τίποτα» πάει σύννεφο.
Τι αντιπροτείνουν οι παιδαγωγοί αλλά κανείς δεν δίνει σημασία: Στενότερη συνεργασία εκπαιδευτικών και γονέων, επιμόρφωση των εκπαιδευτικών σε θέματα πειθαρχία, διαφορετική οργάνωση της τάξης.
Μύθος Νο4: Ο διευθυντής είναι ο βασιλιάς του σχολείου. Μύθος. Ο διευθυντής είναι ο εργάτης του σχολείου. Αυτός προσπαθεί να εξασφαλίσει τις καλύτερες συνθήκες για τους εκπαιδευτικούς, να εμπνεύσει εμπιστοσύνη, να οργανώσει τα πάντα, να ενημερώνει τους εκπαιδευτικούς για τις εγκυκλίους και να έχει απαντήσεις για όλα. Στην πραγματικότητα, κυρίαρχο όργανο είναι ο Σύλλογος των Διδασκόντων. Αυτός παίρνει αποφάσεις (άσχετα με το τι εισηγείται ο διευθυντής, ο οποίος οφείλει ό,τι προτείνει να είναι σύννομο) και αυτές τις αποφάσεις καλείται να εκτελέσει η κεφαλή του σχολείου. Ταυτόχρονα, είναι γραμματέας, ταμίας, μάστορας, αχθοφόρος και κυματοθραύστης παραπόνων.
Τι αντιπροτείνουν οι παιδαγωγοί αλλά κανείς δεν δίνει σημασία: Αποσύνδεση των διευθυντών από τα γραμματειακά καθήκοντα, χώρος για περισσότερες πρωτοβουλίες, συνεπώς: κατάργηση των ηλεκτρονικών Μεγάλων Αδελφών.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου