2 Σεπ 2013

Ακαρνανία post Actium

Άκτιο, 2/9/31 π.Χ. Ο Οκταβιανός θριαμβεύει επί του Μάρκου Αντωνίου και της Κλεοπάτρας και εδραιώνει την εξουσία του στη Ρώμη. Οι ηττημένοι φεύγουν κυνηγημένοι για την Αίγυπτο όπου θα βρουν το τέλος τους. Εκεί, στην Αίγυπτο, τελειώνει η ιστορία της β΄ τριανδρίας όπως ακριβώς άλλωστε και αυτή της πρώτης (με τον Πομπήιο να προσπαθεί να διαφύγει κρυμμένος μέσα σε ένα βαρέλι και να συλλαμβάνεται από τους κατασκόπους του Καίσαρα). Προηγουμένως, στα Φάρσαλα, ο Καίσαρας είχε κατατροπώσει τον Πομπήιο έχοντας στο πλευρό του Ακαρνάνες πελταστές.
Το τέλος της ναυμαχίας του Ακτίου άφησε πίσω του μια Ακαρνανία και μια ολόκληρη Ελλάδα ερημωμένη. Το εξαγωγικό εμπόριο, η μόνη μορφή ανάπτυξης των ελληνικών πόλεων, έπαψε σχεδόν ολοκληρωτικά, όταν το 146 π.Χ. οι Ρωμαίοι καταστρέφουν (παράλληλα με την Καρχηδόνα) και την Κόρινθο, εξαλείφοντας έτσι από το χάρτη τις δύο μεγαλύτερες εμπορικές δυνάμεις που αποτελούσαν απειλή γι' αυτούς. Τα εμπορικά πλοία που κατευθύνονταν προς την Ιταλία και σταματούσαν πότε στον Αστακό, πότε στην Αλυζία, πότε στην Πωγωνιά και διέρχονταν κατόπιν τη λευκαδίτικη διώρυγα δίνουν πλέον τη θέση τους στα ρωμαϊκά πολεμικά που περιπολούν την περιοχή από τις επιδρομές των πειρατών.
Η Ακαρνανία, μια επαρχία συντηρητική, χωρίς επεκτατικές τάσεις, διήγε τα προηγούμενα χρόνια υπό την ομοσπονδία του Κοινού των Ακαρνάνων, ενός ιδιόμορφου συνασπισμού που αρχικά αποτελούσε μια χαλαρή συμμαχία ελευθέρων πόλεων, ενώ αργότερα οργανώθηκε με ισχυρότερους δεσμούς ώστε να μπορεί να χαρακτηριστεί ομοσπονδία. Οι συνεχείς επιδρομές των Αγραίων, οι συγκρούσεις με τους φιλοπόλεμους Αιτωλούς και οι διαρκείς απαιτήσεις των συμμάχων (πότε των Ρωμαίων, πότε των Μακεδόνων και πότε των Ηπειρωτών) σε χρήματα και έμψυχο υλικό είχαν αποδυναμώσει τις μεγαλύτερες και πιο δυνατές πόλεις. Το κέντρο της συμμαχίας κατά τον 2ο αιώνα ήταν η πόλη της Λευκάδας (η Στράτος ήταν στα χέρια των Αιτωλών) αλλά όταν αυτή έπεσε στα χέρια των Ρωμαίων, έδρα του Κοινού έγινε τελικά το Θύρρειο του φιλορωμαίου Χρεμά.
Μετά το 31 π.Χ., ο Αύγουστος ιδρύει την Ακτία Νικόπολη με σκοπό να προσφέρει γη στους βετεράνους του και να τιμήσει την τόσο σημαντική νίκη του. Οι περιοικίδες πόλεις, δηλαδή αυτές της Ακαρνανίας και της χερσονήσου της Νικόπολης, παρακμάζουν και κάποιες ερημώνονται. Τα στοιχεία που διαθέτουμε είναι ανεπαρκή, αλλά μας δίνουν την εικόνα ανθρώπων που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν τη γη ξανά έπειτα από πολλά άγονα χρόνια: όσοι δεν ασχολήθηκαν με τη γη, έψαξαν την τύχη τους στα αστικά κέντρα, πρωτίστως στη Νικόπολη. Το Κοινό των Ακαρνάνων σταμάτησε να υπάρχει πιθανόν πολύ πριν τη ναυμαχία. Και ο Αύγουστος, θεσπίζει γιορτές και αγώνες προς τιμή του Ακτίου Απόλλωνα, άλλοτε προστάτη του Κοινού, το ιερό του οποίου ανακαινίζει και παραδίδει στη λατρεία των πιστών. Η Ακαρνανία περνάει πια στο περιθώριο της ιστορίας: βοσκοί, αγροκτήματα, λίγοι μικροέμποροι και πολλά ερείπια αρχαίων πόλεων που στέκουν μέχρι σήμερα στην ίδια θέση συνθέτουν αυτόν τον όμορφο βουκολικό πίνακα ζωγραφικής με φόντο τις κραυγές των στρατιωτώνκαι τις κλαγγές των όπλων στο Άκτιο.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου