Σπούτνικ-σοκ

Κατώτεροι των περιστάσεων και αδύναμοι να ανταπεξέλθουν στις δύσκολες συνθήκες που διαμορφώθηκαν για τη χώρα μας, οι πολιτικοί μας ωρύονται στα τηλεπαράθυρα και καταβάλλουν τεράστιες προσπάθειες να μας πείσουν ότι τα συμφέροντά τους είναι και δικά μας. Παραπέμπονται ως μετεξεταστέοι: θα διαβάσουν το αριστουργηματικό πόνημα του Λεμπέση για τους βλάκες και την αναγκαιότητά τους στη ζωή μας και, αν περάσουν, (που θα "μείνουν"), ίσως τελικά υπάρξει ελπίς. Δεν θα σταθώ καθόλου στη στάση του ενός ή του άλλου γιατί πιστεύω ότι αυτά είναι λίγο τετριμμένα. Ανησυχώ μόνο για αυτό που ο κ. Βενιζέλος είπε σε ανύποπτο χρόνο, ότι "η Ιστορία θα τους κρίνει".

 Τα ψηφοδέλτια των αυτοαποκαλούμενων "προοδευτικών δυνάμεων" περιλαμβάνουν ανθρώπους των οποίων η γνώμη για τα ιστορικά γεγονότα του παρελθόντος έχει ξεσηκώσει θύελλες. Στον αντίποδα, η ακροδεξιά, την οποία ανδρώσαμε με την ψήφο μας την τελευταία δεκαετία, διατυπώνει τις δικές της αμφισβητήσεις και θέτει τα δικά της ερωτήματα. Διλήμματα εκατέρωθεν, ερωτήσεις που απαντώνται κατά καιρούς διαφορετικά ή που οι απαντήσεις τους ερμηνεύονται κατά το δοκούν ή που δεν μπορούν ακόμη να απαντηθούν. Η Ιστορία δεν είναι Μαθηματικά, δεν είναι Φυσική, δεν είναι Χημεία: δεν περιέχει λογικές ακολουθίες και δεν έχει ανάγκη από συναρτήσεις. Δεν είναι μια γλώσσα ή ένας κώδικας που μαθαίνεται και εφαρμόζεται. Είναι η ανθρώπινη δράση, τα αποτελέσματα της σοφίας που αποκομίσαμε και πώς τα εφαρμόσαμε. Κάθε αντικειμενική ερμηνεία συχνά αναθεωρείται, γιατί η Ιστορία είναι Σύμπαν: διαστέλλεται και συνεχώς εξαπλώνεται. Έχει πολλές οπτικές γωνίες αλλά μόνο μια αλήθεια. Η διερεύνησή της είναι αποστολή (και όχι δουλειά) του ιστορικού. Η διαφύλαξη των νοημάτων της, όμως, είναι δουλειά του σχολείου.

Μια πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα των Α.Ανδρέου και Σ. Κασίδου για το μάθημα της Ιστορίας έρχεται να προστεθεί σε άλλες και να καταδείξει ότι οι μαθητές το βαριούνται: η διατύπωση ότι η Ιστορία είναι ένα "χαζό, βαρετό και ηλίθιο μάθημα, γεμάτο ονόματα και ημερομηνίες" είναι πολύ χαρακτηριστικός και ενδεικτικός του περιεχομένου της μελέτης. Είναι επίσης ενδεικτικός και της στάσης που έχουν διαμορφώσει οι μαθητές για το σχολείο (εκτός βέβαια αν κάποιος θεωρεί ότι.. λατρεύουν οι μαθητές τα Μαθηματικά και τα Θρησκευτικά). Δεν μπορεί να τεθεί επομένως ζήτημα αντικειμένου αλλά ζήτημα συνολικής απαξίωσης της Παιδείας στη χώρα μας.

Οι Έλληνες εκπαιδευτικοί δεν ανήκουν σε "ειδικά μισθολόγια" ούτε ως κλάδος διαθέτουν βουλευτές και συνδικαλιστές που να επηρεάζουν τις καταστάσεις. Έχουν τοποθετηθεί ουκ ολίγες φορές στο μάτι του κυκλώνα εξαιτίας των περίφημων διακοπών τους, λες και αυτές γίνονται μόνο γι' αυτούς και όχι για τους μαθητές: δεν θα ασχοληθώ με το ζήτημα, τους πολέμιους θα τους παραπέμψω κι αυτούς στο Λεμπέση. Αν κάποιος παρακολούθησε την ορκομωσία της Βουλής στις 17 Μαΐου, ίσως κατάλαβε πολύ καλά τη σημασία της εκπαίδευσης, τόσο για το εκλέγειν, όσο για το εκλέγεσθαι. Ακόμη περισσότερο, ίσως συνειδητοποίησε την ανιστορησιά του Έλληνα. Και ίσως αντιλήφθηκε -μετά τρόμου- ότι τα cds, τα psi και τα λοιπά ακαταλαβίστικα αρκτικόλεξα δεν είναι ακατανόητα μόνο για τον ίδιο αλλά και γι' αυτούς που τόσο καιρό τώρα τα διαχειρίζονται. Τέλος, ίσως κατανόησε ότι αυτά που μας λείπουν -τη γνώση και την ηθική- δεν θα τα αποκτήσουμε αν γίνουμε όλοι οικονομολόγοι: στο δικό μας Σπούτνικ-Σοκ, αυτό που βιώνουμε στις μέρες μας, έχουμε επιδείξει απόλυτη αναισθησία.

Αγαπητέ μου, δεν είναι ότι ξεχνάμε. Απλά δε γνωρίζουμε.