21 Οκτ 2011

Γράβα

Τα απογεύματα του φθινοπώρου οι περισσότεροι περιπατητές προτιμούν για τη βόλτα τους αλλά και για τη γυμναστική τους την παραλιακή οδό από την οποία μπορεί κανείς να θαυμάσει το άνοιγμα του κόλπου με τα νησάκια και τους όμορφους χρωματισμούς του ορίζοντα. Άλλοι πάλι, λάτρεις πιο επίπονης άσκησης, επιδίδονται σε ρυθμικό βάδην κατά μήκος της περιμετρικής οδού και πέρα από την Αϊ-Γιώργη. Εγώ προσωπικά πάντοτε προτιμούσα –και προτιμώ- τη βόλτα στα κάστρα. Ο δρόμος είναι ανηφορικός, ανώμαλος και ο βαθμός δυσκολίας μεγαλώνει όταν η υγρασία απλώνεται σε κάθε φυτό και οι λιμνούλες σε εμποδίζουν να περάσεις. Ωστόσο η αποζημίωση είναι άμεση και καταπραϋντική: η θέα του κόλπου με τα νησάκια από εκεί ψηλά είναι το κάτι άλλο. 
Γύρω στη μία ώρα χρειάζεσαι για να ανέβεις στον Προφήτη Ηλία και να αγναντέψεις τον κάμπο. Εδώ έχεις στα πόδια σου ολόκληρη την Ιστορία του τόπου. Γιατί είναι παρών ο αρχαίος Αστακός δια του ναού του Διός Καραού και άλλων απομειναριών της εποχής του τυράννου Ευάρχου. Και –πιθανόν- με ένα θαμμένο αρχαίο θέατρο αλλά και με μια αγορά που περιμένουν την αρχαιολογική σκαπάνη να τα φέρει στο φως. Πριν το Δία βεβαίως λατρευόταν εκεί ο Ήλιος. Κάποτε έρχονται οι Ρωμαίοι και η αρχαία πόλη παρακμάζει, ο τόπος ερημώνει και οι αρχαίοι θεοί δίνουν τη θέση τους σε νέα δόγματα. Με τα μάρμαρα και τις πέτρες των παλιών οικοδομημάτων χτίζονται καινούργια, πιο μεγάλα και πιο ισχυρά κτίρια: να ‘το μπροστά μας το μεσαιωνικό κάστρο! Οι αρχαιολόγοι το κατατάσσουν στην εποχή των Μακεδόνων αλλά εγώ πιστεύω πως είναι τουλάχιστον τέσσερις αιώνες παλιότερο. Δίπλα στο κάστρο οικοδομούνται δειλά-δειλά σπίτια και ο τόπος λαβάνει νέα ονομασία: Δραγαμέστον, δηλαδή Κοιλαδότοπος. Λίγο πιο πάνω από την πύλη του, οι φρουροί φυλάγουν τη βίγλα του Προφήτη Ηλία για να ελέγχουν το πέρασμα και να καλέσουν το ιππικό, αν χρειαστεί, να βγει από το Καστέλι και να εφορμήσει. Και αν το κάστρο ερημώνει και αλλάζει χέρια, η βίγλα ζει ως στρατόπεδο-μοναστήρι, κέντρο τόσων σπουδαίων αποφάσεων κατά τον αγώνα του ’21. Πετρόμπεης, Καραϊσκάκης και Τσωρτς: τρία στρατόπεδα στην ίδια περιοχή μέσα σε μια πενταετία. Και τα σπίτια των Δραγαμεστινών σύρριζα στη βουνοπλαγιά, για ασφάλεια. Η θάλασσα άλλωστε κρύβει ακόμη κινδύνους και η πεδιάδα την απειλή του Κουρτ και του Αλή. Κι αν στο τέλος διώχνουμε το φακιόλι και κάνουμε Κράτος, τι κράτος, κρατίδιο δηλαδή, οι συμφορές δεν τελειώνουν ποτέ. Άλλα εκατό χρόνια πολεμούν οι Έλληνες και η καταστροφή σταματημό δεν έχει. Έρχεται ο κατακτητής και στήνει τα πολυβόλα του και χαράζει το όνομά του στους τοίχους των πολυβολείων. Η αποχώρησή του σημαίνει την οριστική εγκατάλειψη του χώρου: μας μένουν οι πέτρες να μας μιλούν και να μας διηγιούνται τα πάθη τους. 
Λίγα χρόνια μετά τον κατακτητή, οι Δραγαμεστινοί αναγκάζονται να εγκαταλείψουν και αυτόν τον οικισμό ελέω κατολισθήσεων. Τα σπίτια τους ερημώνουν κι μένουν να φυλάνε συντροφιά στα άλλα απομεινάρια των εποχών, θαρρεί κανείς πως τα ‘χανε σχεδιασμένα από πριν. Στο μυχό του κόλπου, η Σκάλα έχει μετατραπεί σε μια μεγάλη κωμόπολη γεμάτη νεοκλασικά εμπόρων και καραβοκυραίων. Η ζωή παίρνει άξαφνα γρήγορους ρυθμούς, η συγκοινωνία γίνεται ασφαλέστερη και η επικοινωνία γρηγορότερη. Οι δρόμοι αλλάζουν μέρα με τη μέρα. Τα χαμόσπιτα δίνουν τη θέση τους σε μοντέρνες μονοκατοικίες και οι μάστορες της πέτρας καταριούνται το μπετόν. Η νεολαία φεύγει. 

Αλλά εκεί ψηλά στη Γράβα και στον Προφήτη Ηλία, εκείνες οι πέτρες αρνούνται πεισματικά να εξαλειφθούν. Αντιστέκονται ακόμη και στα πλήγματα των αρχαιοκαπήλων γιατί ξέρουν αυτές: έσεται για όλους η της τιμωρίας σπάθη. Σαν αριστοκράτες που κακοτύχησαν, κρατούν την αξιοπρέπειά τους ακόμα και στην κακομεταχείριση. Στέκουν εκεί αναλλοίωτες και αιώνιες και κατά βάθος όλοι ξέρουμε γιατί. Όποιος έχει τέτοια μεγάλη επιμονή, σίγουρα έχει κάτι σπουδαίο να σου πει. Απλά εσύ δεν ρωτάς.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου