«Γνώριζα το Βέγγο και είμαστε φίλοι, αν και όχι με την έννοια του ομοτράπεζου, ωστόσο έχω να διηγηθώ στους ακροατές το παρακάτω περιστατικό: έχοντας ήδη γίνει πολύ γνωστός ο Θανάσης, έμπλεξε στα γρανάζια της γραφειοκρατίας καθότι για να συνεχίσει να γυρίζει ταινίες έπρεπε να λάβει Άδεια Ασκήσεως Επαγγέλματος Ηθοποιού. Για να γίνει αυτό έπρεπε να περάσει από μια επιτροπή αποτελούμενη από μεγάλα ονόματα της εποχής, όπως ο Λυκούργος Καλλέργης, η Ελένη Χατζηαργύρη, ο Λουκιανός Ροζάν και κάποιοι άλλοι που την παρούσα στιγμή δεν θυμάμαι, πάντως αρκετοί από αυτούς είχαν ήδη συνεργαστεί με το Θανάση στο θέατρο και στο σινεμά. Ο γνωστός και αεικίνητος Βέγγος εμφανίστηκε στη σκηνή της οντισιόν με έναν κουβά και μια σφουγγαρίστρα και άρχισε να αυτοσχεδιάζει. Μετά το τέλος του αυτοσχεδιασμού, αρκετά αμήχανα οι ηθοποιοί της επιτροπής του εξήγησαν ότι για να τον περάσουν έπρεπε να εκτελέσει επί σκηνής έναν μονόλογο, πχ Σαίξπηρ, Μολιέρο ή κάτι άλλο. Ο Θανάσης δεν αντέδρασε. Σεβάστηκε την άποψη της επιτροπής και ξανάρθε, δύο ή τρεις φορές, δεν θυμάμαι ακριβώς, μέχρι να τον περάσουν τελικά ως έκτακτο ταλέντο. Ήταν η βλακεία του συστήματος και της γραφειοκρατίας, η οποία απαιτούσε μέχρι και απολυτήριο γυμνασίου για να γίνεις ηθοποιός. Ο Βέγγος άνοιξε τη δική του εταιρεία παραγωγής και παρόλο που φαλίρισε, δεν χρώσταγε δραχμή σε συνάδελφό του, παρά μόνον σε συντελεστές.»
Τάδε έφη Κώστας Γεωργουσόπουλος στη βραδινή εκπομπή της ΝΕΤ (3-4-2011) και στον Ανδρέα Ρουμελιώτη. Ο Νίκος Κούνδουρος κατέθεσε τη δική του εμπειρία με το δικό του ιδιαίτερο ύφος: «Στα χρόνια της εξορίας μου στη Μακρόνησο είχα λάβει ειδική άδεια να μην κοιμάμαι στο στρατώνα αλλά έξω στο βουνό. Το τοπίο ήταν κακοτράχαλο, γεμάτο πέτρες και ξεραΐλα, κι εγώ προσπαθούσα να στρώσω σε μια πλαγιά τα πράγματά μου όταν εμφανίστηκε ένας φαντάρος κουρελής και ταλαίπωρος –με όλη την έννοια- κουβαλώντας ξύλα βγαλμένα από τα τελάρα της τροφοδοσίας. Άρχισε να τα καρφώνει μεταξύ τους με γρήγορες και νευρικές κινήσεις και γυρνώντας προς τα εμένα μου είπε: -Θα παγώσεις το βράδυ κατάχαμα. Εγώ του αποκρίθηκα: -Καλά θα είμαι, άλλωστε τι σε μέλλει εσένα; -Άκου με που σου λέω, μου απάντησε αυτός και μου έδωσε το μικρό αυτοσχέδιο στρώμα. Αυτός ήταν ο Βέγγος, ένας άνθρωπος που νοιαζόταν για τον άνθρωπο, ένας καλός άνθρωπος με όλη την έννοια της λέξης. Αργότερα τον πήρα κοντά μου αν και ακόμη δεν θυμόμουν το όνομά του. Σκούπιζε το στούντιο, μια τεράστια έκταση, κι εγώ του έδινα μια δραχμή. Κι όμως, για να κρατήσει αυτή τη δραχμή για τη μητέρα του δεν έπαιρνε συγκοινωνία και πήγαινε καθημερινά Ψυχικό-Πειραιά με τα πόδια. Αυτός ήταν ο Βέγγος. Αργότερα έγινε ηθοποιός, αν και ο Βέγγος δεν ήταν ποτέ ηθοποιός. Ήταν απλά ο εαυτός του».
Παρέθεσα τις παραπάνω μαρτυρίες με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη πιστότητα ως φόρο τιμής στο Θανάση Βέγγο, το δικό μας άνθρωπο που έφυγε από κοντά μας πλήρης ημερών. Μου είναι πολύ δύσκολο να βρω τα κατάλληλα εκφραστικά μέσα που να συνθέτουν ένα κείμενο ταιριαστό και πολύ φοβάμαι ότι θα τον αδικήσω. Η μια και μοναδική φορά που τον είδα από κοντά, φοιτητάριο, ήταν στα γυρίσματα του Αγγελόπουλου για το «Βλέμμα του Οδυσσέα» και μου έδωσε την εντύπωση του σοβαρού επαγγελματία, του απλού καθημερινού Έλληνα βιοπαλαιστή, του δικού μας ανθρώπου. Με κάποιες από τις ταινίες του μας έκανε να γελάσουμε, με κάποιες άλλες μας έκανε να μελαγχολήσουμε. Ήταν αυτό το βλέμμα με το μόνιμο παράπονο, την ταλαιπωρία και την αδικία μέσα του, ήταν ο Έλληνας της πολιτικής εξορίας, της βιοπάλης, του φιλότιμου.
Τάδε έφη Κώστας Γεωργουσόπουλος στη βραδινή εκπομπή της ΝΕΤ (3-4-2011) και στον Ανδρέα Ρουμελιώτη. Ο Νίκος Κούνδουρος κατέθεσε τη δική του εμπειρία με το δικό του ιδιαίτερο ύφος: «Στα χρόνια της εξορίας μου στη Μακρόνησο είχα λάβει ειδική άδεια να μην κοιμάμαι στο στρατώνα αλλά έξω στο βουνό. Το τοπίο ήταν κακοτράχαλο, γεμάτο πέτρες και ξεραΐλα, κι εγώ προσπαθούσα να στρώσω σε μια πλαγιά τα πράγματά μου όταν εμφανίστηκε ένας φαντάρος κουρελής και ταλαίπωρος –με όλη την έννοια- κουβαλώντας ξύλα βγαλμένα από τα τελάρα της τροφοδοσίας. Άρχισε να τα καρφώνει μεταξύ τους με γρήγορες και νευρικές κινήσεις και γυρνώντας προς τα εμένα μου είπε: -Θα παγώσεις το βράδυ κατάχαμα. Εγώ του αποκρίθηκα: -Καλά θα είμαι, άλλωστε τι σε μέλλει εσένα; -Άκου με που σου λέω, μου απάντησε αυτός και μου έδωσε το μικρό αυτοσχέδιο στρώμα. Αυτός ήταν ο Βέγγος, ένας άνθρωπος που νοιαζόταν για τον άνθρωπο, ένας καλός άνθρωπος με όλη την έννοια της λέξης. Αργότερα τον πήρα κοντά μου αν και ακόμη δεν θυμόμουν το όνομά του. Σκούπιζε το στούντιο, μια τεράστια έκταση, κι εγώ του έδινα μια δραχμή. Κι όμως, για να κρατήσει αυτή τη δραχμή για τη μητέρα του δεν έπαιρνε συγκοινωνία και πήγαινε καθημερινά Ψυχικό-Πειραιά με τα πόδια. Αυτός ήταν ο Βέγγος. Αργότερα έγινε ηθοποιός, αν και ο Βέγγος δεν ήταν ποτέ ηθοποιός. Ήταν απλά ο εαυτός του».
Παρέθεσα τις παραπάνω μαρτυρίες με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη πιστότητα ως φόρο τιμής στο Θανάση Βέγγο, το δικό μας άνθρωπο που έφυγε από κοντά μας πλήρης ημερών. Μου είναι πολύ δύσκολο να βρω τα κατάλληλα εκφραστικά μέσα που να συνθέτουν ένα κείμενο ταιριαστό και πολύ φοβάμαι ότι θα τον αδικήσω. Η μια και μοναδική φορά που τον είδα από κοντά, φοιτητάριο, ήταν στα γυρίσματα του Αγγελόπουλου για το «Βλέμμα του Οδυσσέα» και μου έδωσε την εντύπωση του σοβαρού επαγγελματία, του απλού καθημερινού Έλληνα βιοπαλαιστή, του δικού μας ανθρώπου. Με κάποιες από τις ταινίες του μας έκανε να γελάσουμε, με κάποιες άλλες μας έκανε να μελαγχολήσουμε. Ήταν αυτό το βλέμμα με το μόνιμο παράπονο, την ταλαιπωρία και την αδικία μέσα του, ήταν ο Έλληνας της πολιτικής εξορίας, της βιοπάλης, του φιλότιμου.
Έφυγε ο Βέγγος και μαζί του πέθανε η ψυχή του Νεοέλληνα.
Τελευταία υπόκλιση λοιπόν… καλέ μας άνθρωπε…
"Το βλέμμα του Οδυσσέα" (1995)
"Θανάση πάρε τ' όπλο σου" (1972)
Περισσότερα για το Θανάση Βέγγο εδώ
Περισσότερα για το Θανάση Βέγγο εδώ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου